Bekende straten in Vilnius als Didžioji Straat, Aušros Vartų straat, Pilies straat en Gedimino prospektas vragen om bewonderd te worden tijdens een bezoek aan de hoofdstad van Litouwen. Ze staan vol met prachtige oude gebouwen, pleinen en pleintjes en natuurlijk leuke winkels.
Didžioji Straat De Didžioji straat (Hoofd straat) is een bredere en oudere straten in het oude centrum van Vilnius. Vele gebouwen met verschillende stijlen wisselen elkaar af. De straat telt drie mooie kerken: De Orthodoxe Sint Nicolaas kerk, de St. Casimir's kerk met het Jezuïeten klooster en de Orthodoxe Piatnickaja kerk. Het plein bij de Piatnickaja kerk werd voorheen gebruikt als vismarkt.
Tegenwoordig is Didžioji straat samen met Pilies straat een van de meest bezochte straten door de inwoners van Vilnius en toeristen. Je vindt hier cafés, luxe winkels, ambassades, culturele centra, nachtclubs, souvenirkraampjes en schilderijen.
Rechts aan de kop van Didžioji straat, bevindt zich het Frank huis. In 1804 is dit gebouw gerenoveerd door de architect Michael Schulz. Het pand moest geschikt gemaakt worden voor professoren van de universiteit. In het Frank huis woonde in 1812 Henri Beyle, een officier uit het leger van Napoleon, die later bekend werd als schrijver onder de pseudoniem Stendhal. Het gebouw is tegenwoordig vernoemd naar de geneesheer Joseph Frank. Hij bewoonde dit pand in de 19e-eeuw. De filosoof Lev Karsavin, die de dood vond in een van de concentratiekampen van Stalin, leefde hier vlak na de Tweede wereldoorlog. Tegenwoordig zit in het gebouw het Frans Cultureel Centrum met café en boekwinkel.
Tegenover het Frank huis staat het 17e-eeuwse Chodkevičius verblijf. Tegenwoordig is in dit pand het Litouws Kunstmuseum gevestigd.
Een gildegebouw (nr. 24 en 26) naast het stadhuis heeft zijn uiterlijke 15e en 16-eeuwse kenmerken behouden. Eind vorige eeuw is hier een museum en bibliotheek gevestigd met verzamelingen en werken van Kazys Vernelis.
Op het kruispunt tussen Didžioji Straat en Subačiaus straat bevindt zich het groots Filharmonisch Gemeenschapsgebouw. Dit voormalige stadhuis stampt uit 1902 en is gebouwd onder leiding van Konstantin Koroyedov. Het bouwwerk is sinds 1940 in gebruik door de Filharmonische Gemeenschap.
Aušros Vartų straat Een van de mooiste straten van het oude centrum is Aušros Vartų straat. Hier bevindt zich de Poort van de Dageraad. Aan het einde van de 15e eeuw was Vilnius in gevaar door aanhoudende oorlogen tussen Litouwen en Rusland. Tussen 1503 en 1522 werd daarom een stenen verdedigingsmuur gebouwd rond de stad, voorzien van vijf stadspoorten. Als u door de Poort van de Dageraad richting het centrum loopt komt u terecht in de Aušros Vartų straat. Boven de poort bevindt zich de de prachtige kapel met hierin de beroemde gouden afbeelding van 'De Heilige Maagd Maria van genade'.
Voorheen leidde deze prachtige straat ook wel naar het Medininkai kasteel. In het verleden droeg deze straat dan ook een andere naam: straat van Medininkai. De stadspoort had de naam: poort van Medininkai. In de straat bevindt zich ook de Orthodoxe Kerk van Heilige Geest, het Orthodoxe Klooster en Orthodoxe Kerk van de Heilige Drie-eenheid, de St. Theresa kerk en de Basiliaanse Klooster poort.
De kerk gelegen aan Aušros Vartų straat 7b behoort toe aan de Oostelijke Rite kerk, ook wel bekend als Uniate kerk. Zij zijn onderdeel van de oostelijke Christenen die een unie zijn aangegaan met de Rooms-katholieke kerk in Rome.
Pilies straat De Pilies straat (kasteelstraat) is een van de oudste straten van de stad. De straat loopt vanaf het Kathedraalplein naar Didžioji straat in de richting van het stadhuis. Aan beide kanten van de straat bevinden zich diverse monumentale gebouwen. De straat loopt achter de Universiteit van Vilnius langs, maar delen hiervan zijn goed te zien. Het gebouw met Nr. 22 behoort toe aan de universiteit sinds 1683. In dit pand heeft de poëet Julisz Słowacki gewoond. Een andere histories gebouw is nr. 26, waar op 16 februari 1918 de Akte van Onafhankelijkheid is getekend. Interessant zijn enkele gebouwen aan het begin van de straat (kathedraalzijde) met kenmerken uit de renaissance. De Józef Zawadski boekwinkel op 8 was tevens het verblijf van bisschop Jurgis Matulaitis uit het begin van de vorige eeuw.
Lopende in de Pilies straat zal u de toren van de Sint-Jan kerk niet ontgaan. Deze is onderdeel van de universiteit. Bezichtigen van deze kerk is alleen mogelijk vanuit de Universiteto straat. Aan het einde van de Pilies straat heeft u zicht op de Orthodoxe Piatnickaja kerk uit 1345.
De Pilies straat is een van de meest bezochte straten in Vilnius met een kleine marktplaats voor volkskunstenaars. In deze straat is altijd iets te doen, onafhankelijk of er activiteiten zijn of niet.
Gedimino prospektas is de belangrijkste winkelstraat van Vilnius. U vindt er diverse interessante gebouwen, winkels, banken, gezellige cafés, hotels en restaurants. Ook de overheid is hier vertegenwoordigd met meerdere ministeriële gebouwen. In het gebouw van het centrale postkantoor (nr. 7) kunt u tevens terecht voor toegang tot het internet.
In 2003 is een eerste gedeelte van de straat gerenoveerd en autovrij gemaakt. Het autovrije gedeelte is een prachtige avenue geworden met uitzicht op de kathedraal van Vilnius. De opening vond plaats op 6 juli, gelijktijdig met de 750 jarige viering van de kroning van Koning Mindaugas.
Tegenwoordig is de brede laan genoemd naar de stichter van de stad, maar in het verleden heeft Gediminas prospektas vele namen gehad als gevolg van de vele politieke veranderingen: van Šv. Jurgio (Sint George) naar A. Mickiewicz, Gedimino, Stalino, Lenino en opnieuw Gedimino prospektas. Adam Mickiewicz (1798–1855) was een poëet, en Stalin en Lenin zijn bekende communistische leiders.
Enkele panden zijn interessant om zijn architectuur:
Een van de grootste pleinen van Vilnius is gelegen aan de noordzijde van Gedimino prospektas: Lukiškių aikštė. Aan het einde van het Lukiškių plein ziet u de Sint Jakobus en Fillupus kerk uit 1624. Het plein is ontwikkeld in 1952, waarbij in het centrum een beeld van Lenin werd geplaatst. Het verwijderen van dit monument in 1991 werd een belangrijk symbolisch bewijs van de val van het communisme.
Monument bij parlementsgebouw
Aan het einde van Gedimino prospektas, aan de kant van de Žvėryno brug, staat het parlementsgebouw (Litouws: Seimas). Dit gebouw speelde een belangrijke rol bij het Litouwse verzet tegen de Sovjetoverheersing op 13 januari 1991. Duizenden studenten en andere vrijheidstrijders kwamen op drie plaatsen bijeen om te vechten voor de onafhankelijkheid van Litouwen. De meeste mensen verzamelde zich bij het parlementsgebouw, op het kathedraalplein en bij de televisietoren, waar dertien jonge mensen gedood werden door rijdende tanks. Bij het parlement kunt u het monument bekijken ter herdenking van de onafhankelijkheidsstrijd.